‘Wat kunnen wij nog voor u betekenen?’ Met deze vraag begin ik het gesprek met Karel, die een half jaar bij de polikliniek van De Hoop in behandeling is. We bespreken of hij zijn doelen heeft behaald en wat nog nodig is om ze alsnog te behalen. Verwachtingsvol kijk ik hem aan. Samen hebben we hard gewerkt. Karels somberheid is verminderd. Hij heeft een werkervaringsplek gevonden, zijn contacten zijn gegroeid. Toch blijft hij iemand die steun nodig heeft van zijn familie. Zodoende is zijn zus meegekomen naar het gesprek.
‘Een poes’, zegt Karel, ‘dat zou mij nou echt helpen.’ Ik kijk hem vragend aan en merk tegelijkertijd teleurstelling. Als hulpverlener (ook maar een mens) hoop ik op een fraaie volzin die getuigt van toegenomen inzicht van Karel in zijn problematiek. Bezuinigingen in de geestelijke gezondheidszorg zijn best verantwoord zo flitst door mij heen. Een kat, zeker een zwerfkat, dat is qua kosten niet goed te vergelijken met therapie. Iets waar je de verzekeraar ook nog blij mee maakt. Op zo’n moment word ik me ervan bewust hoe moeilijk luisteren is. Zeker, ik heb een mooie opleiding, veel gelezen en geleerd over depressiviteit en persoonlijkheidsproblematiek. Maar nu mis ik met glans de boot.
"Toch ben ik blij in een instelling te werken waar we efficiënt willen werken maar ook een stapje verder gaan"
Karel brengt me weer bij de les. Wat zei Jezus ook al weer over Maria tegen Martha? Ik zet mij maar aan de voeten van Karel en samen kijken we naar de bedoeling van zijn vraag. Zo komt het gesprek op eenzaamheid, het alleen thuiskomen. Zijn verdriet over zijn overleden vrouw. Zijn twijfel over God die zo ver weg lijkt en over zijn relaties. Maar ook hoe Karel zich minder somber voelt en meer perspectief, toekomst ziet. Hij is in beweging gekomen. Nu begrijp ik Karels wens.
En over die verzekeraars…. Behandelingen moeten sneller en goedkoper. Ook ik heb een cursus gedaan in het vijf gesprekken model. Soms werkt dat model. Toch ben ik blij in een instelling te werken waar we efficiënt willen werken maar ook een stapje verder gaan. Bijvoorbeeld, door Karel, naast de reguliere hulpverlening, pastorale ondersteuning te bieden. Helemaal buiten de verzekeraar om.
Harrie Fokkens, psychotherapeut polikliniek De Hoop