Zowel binnen de wetenschap als de geestelijke gezondheidszorg is er de laatste jaren meer interesse voor de relatie tussen geestelijke gezondheid en zingeving.
Voor haar proefschrift onderzocht dr. Hanneke Schaap-Jonker, rector van het Kennisinstituut christelijke ggz (Kicg), de vraag hoe de religieuze beleving van mensen samenhangt met psychiatrische problematiek en religieuze achtergrond. En in hoeverre de godsbeelden van psychiatrische patiënten (wezenlijk) anders zijn dan die van mensen zonder diagnose.
Opvallende uitkomst
Het godsbeeld van psychiatrische patiënten verschilt wezenlijk van dat van mensen zonder psychiatrische diagnose. Niet alleen is er uitsluitend bij patiënten een negatief-autoritair type godsbeeld gevonden, ook iets als vertrouwen in relatie tot God blijkt voor psychiatrische patiënten een andere betekenis te hebben dan voor niet-patiënten. Dit heeft implicaties voor het spreken over religieuze thema’s, niet alleen binnen de psychiatrische- en psychologische hulpverlening, maar ook binnen pastorale begeleiding en geestelijke verzorging.
Primeur
Om dit te kunnen meten, is de Vragenlijst Godsbeeld ontwikkeld en getest. Deze vragenlijst, uniek in het Nederlandse taalgebied, blijkt goed bruikbaar in wetenschappelijk onderzoek en de klinische praktijk. Met de vragenlijst zijn diverse studies gedaan, waarbij meermaals sprake was van een primeur. Allereerst zijn volwassenen met een autisme spectrum stoornis zelf bevraagd over hun godsbeeld. Dat was nationaal en internationaal nog niet eerder gedaan.
Verder is er ook studie gemaakt van typen godsbeelden, waarbij naar de onderlinge samenhang van gevoelens en ervaringen in relatie tot God gekeken wordt. Dit doet meer recht aan het beeld dat mensen van God/ het goddelijke hebben en welke betekenis dit heeft voor hun leven.
Dr. Hanneke Schaap-Jonker promoveert 26 september aan de VU in Amsterdam. Promotoren: Prof. dr. J.M.T. Corveleyn en Prof. dr. E.H.M. Eurelings-Bontekoe. Hanneke promoveerde eerder aan de Protestantse Theologische Universiteit. Zij is rector van het Kennisinstituut christelijke ggz, een initiatief van Eleos en De Hoop ggz.